Congregatievleugel, boerenkeuken

Boerenkeuken wordt deze zaal genoemd in de Congregatievleugel. Een keuken is niet alleen de plaats waar het eten bereid wordt, maar vaak ook de plaats waar men elkaar ontmoet en spreekt. De grote schouw met ketel in de ruimte herinnert ons nog aan de functie van de ruimte.

 

Omschrijving Titel Beschrijving
Boerenkeuken * 1.524. ALTAARSCHEL
 Harmonische schel met vier bellen. neoclassicisme; 1825-1850.
Boerenkeuken * 722. LITHOGRAFIE

Mgr. Johannes van Hooydonk, bisschop van Breda (1853-1868) en stichter van de Congregatie van de Broeders van Huijbergen.

Portret van Joannes van Hooijdonk (1782-1868), bisschop van Breda, na 1853
Naar een olieverfportret door Johannes Franciscus Hutten
Lithografie

Sinds 1817 was Joannes van Hooijdonk president van het seminarie (priesteropleiding) Bovendonk te Hoeven. In 1827 werd hij vanuit Rome bovendien aangesteld tot Apostolisch Administrator, met de opdracht om een nieuw te stichten bisdom Breda op te richten. In 1853 realiseerde hij dit en werd hij de eerste bisschop van Breda.
Toen in 1847 de laatste Wilhelmiet het Huijbergse klooster had verlaten, besloot Van Hooijdonk er een weeshuis te vestigen. Ten behoeve van het weeshuis stichtte de bisschop in 1854 de Congregatie van de Broeders van Huijbergen.
Van Hooijdonk is hier voorgesteld in zijn werkkamer op Bovendonk, waar hij tot zijn dood is blijven wonen. De kleine kapel die door het venster links zichtbaar is, symboliseert Van Hooijdonks opdracht om aan de uitbouw van de katholieke kerk in Nederland te werken.
Boerenkeuken * 1.710. STOOMMACHINE ONDER STOLP
 geelkoper, deels verchroomd, en smeedijzer (stoommachine), glas (stolp), hout, zwart geschilderd (voet stolp); 1900-1925.
Boerenkeuken * 1.584. KIST MET INHOUD
 Kist met inhoud. Broeder Frumentius van Hest CFH (ontwerp); Fa. van Groenendaal (uitvoering); Breda;
Boerenkeuken Altaarantependium  
Boerenkeuken 453. SCHILDERIJ

Christus sterft aan het kruis
Onbekende kunstenaar, 19de eeuw
naar Anthony van Dijck ca. 1626/1640

Het sterven van Christus is een dramatisch moment dat veel kunstenaars in de 17de eeuw aansprak en daarom als onderwerp werd gekozen. In Antwerpen vervaardigde Rubens rond 1620 een voorstellingstype waarop door zijn navolgers, zoals Jordaens en Van Dijck, werd gevarieerd. Dit schilderij is een late kopie naar varianten door Anthony van Dijck.
In de voorstelling wordt de weergave, zoals in de evangeliën beschreven staat, nauwkeurig gevolgd. Als het moment van Christus’ overlijden dichtbij is, wordt het midden op de dag plotseling donker en beeft de aarde. Met een laatste krachtsinspanning roept Christus: “God, mijn God, waarom heeft U  mij verlaten…” en sterft.
Boerenkeuken * 1.918. SPADE
 Gekroond wapen met geweer. Erboven de tekst (gestileerde kapitalen): “St / MARIE”. Op de stok onder het wapen een geappliceerd hart en de staf van de H. Jozef, de bouwpatroon. In de handgreep ajour tekst (kapitalen): “HUYBERGEN”.
ceremoniële spade eerste steek Instituut Ste Marie. Algemeen overste Clemens van de Walle steekt op 22 september 1949 de eerste spade voor de nieuwbouw van Ste Marie in de grond. Op het handvat staat een geweer afgebeeld. De aannemer had telefonisch gevraagd of de congregatie een wapen bezat. Broeder portier had geantwoord: ‘Ja, een geweer’.
Boerenkeuken * 1.660. HAARDSCHERM

Haardplaat, 1550-1600
Onbekende ijzergieterij, Hessen (Duitsland)
Gietijzer

Een haard- of kachelplaat werd achter het open haardvuur geplaatst en diende om de hitte te weerkaatsen en naar de kamer uit te stralen. Ze zijn meestal in Duitsland of Frankrijk vervaardigd en vaak gedecoreerd met Bijbelse voorstellingen. Op deze haardplaat is het verhaal van Judith en Holofernes weergegeven.
Bethulia, de Joodse stad waar de mooie Judith woonde, werd belegerd door een Assyrisch leger onder Holofernes. Judith besloot om de veldheer te verleiden, dronken te voeren en hem de kop af te hakken. Zo wist zij haar volk te redden ten koste van haar lichaam en haar eer. Vanwege haar slimheid en dapperheid gold Judith als één van de negen “preuses”, vrouwelijke voorbeelden van dapperheid. De voorstelling is afgeleid van een gravure door Israhel van Meckenem (ca. 1500). Links zien we de legertent van Holofernes, waar Judith en haar dienstmaagd het afgehakte hoofd in een zak stoppen.
Boerenkeuken * 231. BEELD
 H. Petrus, staande op zijn rechterbeen, in zijn linkerhand een boek en in zijn rechterhand een sleutel dragend, heeft het overkleed, dat nog gedeeltelijk over het boek valt, over zijn rechterschouder gedrapeerd. Het hoofd ziet starend voor zich uit, de blik enigszins omhoog gericht.
In de huiskroniek van het Broederhuis te Oosterhout is met betrekking tot het altaar en zijn schenkers (weldoeners van het Broederhuis) het volgende opgetekend:
– “1906 3 December Maandag. Het nieuwe Altaar werd vandaag gebracht en meteen kwamen er twee knechts om het te stellen. Onze Broeders vinden het mooi en zijn er blij mee. De schenkers Arnold en Cornelia van Etten zijn er ook mee in hun schik”.
– “1906 8 December Zaterdag. Des morgens werd de eerste H. Mis in de nieuwe Kapel aan het nieuwe Altaar opgedragen door den Zeer Eerw. Heer Bressers. Alle onze Broeders en Weezen naderden tot de H. Tafel”.
– “1907 24 Januari. Verjaardag van M. Arnold van Etten. Daags te voren kwam zijn Edelen al wat brengen voor de Broeders en Weezen”.
– “1908 16 maart Maandag. Heden was het 12 1/2 jaar dat de Broeders in Oosterhout kwamen”. (Daarna volgt een kort verslag en dat eindigt:) “Pater Superior liet een Kistje Sigaren brengen en zes flesschen wijn evenzo Mijnheer Arnold van Etten”.
Boerenkeuken * 232. BEELD
 H. Henricus, gekroond, staande op het linkerbeen, draagt in zijn linkerhand een kerk, waarvan de raampjes met verf zijn aangegeven. Het hoofd, rijkelijk voorzien van gekrulde haren en baard, staart recht voor zich uit. Over zijn kleed, voorzien van ceintuur, draagt Henricus een mantel, die aan de voorzijde wordt bijeengehouden door een ruitvormige gesp. De rechterhand zal wel een scepter vastgehouden hebben. De rugzijde is wat afgevlakt.
beelden van de HH. Vincentius à Paolo en Franciscus (cat. nrs. 233 en 234 [inv. nrs. 16640-926 en 927]).
In de huiskroniek van het Broederhuis te Oosterhout is met betrekking tot het altaar en zijn schenkers (weldoeners van het Broederhuis) het volgende opgetekend:
– “1906 3 December Maandag. Het nieuwe Altaar werd vandaag gebracht en meteen kwamen er twee knechts om het te stellen. Onze Broeders vinden het mooi en zijn er blij mee. De schenkers Arnold en Cornelia van Etten zijn er ook mee in hun schik”.
– “1906 8 December Zaterdag. Des morgens werd de eerste H. Mis in de nieuwe Kapel aan het nieuwe Altaar opgedragen door den Zeer Eerw. Heer Bressers. Alle onze Broeders en Weezen naderden tot de H. Tafel”.
– “1907 24 Januari. Verjaardag van M. Arnold van Etten. Daags te voren kwam zijn Edelen al wat brengen voor de Broeders en Weezen”.
– “1908 16 maart Maandag. Heden was het 12 1/2 jaar dat de Broeders in Oosterhout kwamen”. (Daarna volgt een kort verslag en dat eindigt:) “Pater Superior liet een Kistje Sigaren brengen en zes flesschen wijn evenzo Mijnheer Arnold van Etten”.
Boerenkeuken * 233. BEELD
 H. Vincentius, gekleed in priestertoog en mantel zonder mouwen, kijkt naar het kind dat hij met zijn linkerarm tegen zich aandraagt en waarvan hij met zijn rechterhand het voetje
vasthoudt. Zowel Vincentius als het kind dragen een strak om het hoofd zittende muts.
16640-922 en 923]).
In de huiskroniek van het Broederhuis te Oosterhout is met betrekking tot het altaar en zijn schenkers (weldoeners van het Broederhuis) het volgende opgetekend:
– “1906 3 December Maandag. Het nieuwe Altaar werd vandaag gebracht en meteen kwamen er twee knechts om het te stellen. Onze Broeders vinden het mooi en zijn er blij mee. De schenkers Arnold en Cornelia van Etten zijn er ook mee in hun schik”.
– “1906 8 December Zaterdag. Des morgens werd de eerste H. Mis in de nieuwe Kapel aan het nieuwe Altaar opgedragen door den Zeer Eerw. Heer Bressers. Alle onze Broeders en Weezen naderden tot de H. Tafel”.
– “1907 24 Januari. Verjaardag van M. Arnold van Etten. Daags te voren kwam zijn Edelen al wat brengen voor de Broeders en Weezen”.
– “1908 16 maart Maandag. Heden was het 12 1/2 jaar dat de Broeders in Oosterhout kwamen”. (Daarna volgt een kort verslag en dat eindigt:) “Pater Superior liet een Kistje Sigaren brengen en zes flesschen wijn evenzo Mijnheer Arnold van Etten”.
Boerenkeuken * 234. BEELD
 H. Franciscus, gekleed in pij, draagt in beide handen een kruisbeeld en heeft het linkerbeen licht gebogen. De wonden zijn te zien in handen en borst. Franciscus draagt een koord om zijn middel, waaraan een rozenkrans hangt. De twee uiteinden hebben drie knopen.
In de huiskroniek van het Broederhuis te Oosterhout is met betrekking tot het altaar en zijn schenkers (weldoeners van het Broederhuis) het volgende opgetekend:
– “1906 3 December Maandag. Het nieuwe Altaar werd vandaag gebracht en meteen kwamen er twee knechts om het te stellen. Onze Broeders vinden het mooi en zijn er blij mee. De schenkers Arnold en Cornelia van Etten zijn er ook mee in hun schik”.
– “1906 8 December Zaterdag. Des morgens werd de eerste H. Mis in de nieuwe Kapel aan het nieuwe Altaar opgedragen door den Zeer Eerw. Heer Bressers. Alle onze Broeders en Weezen naderden tot de H. Tafel”.
– “1907 24 Januari. Verjaardag van M. Arnold van Etten. Daags te voren kwam zijn Edelen al wat brengen voor de Broeders en Weezen”.
– “1908 16 maart Maandag. Heden was het 12 1/2 jaar dat de Broeders in Oosterhout kwamen”. (Daarna volgt een kort verslag en dat eindigt:) “Pater Superior liet een Kistje Sigaren brengen en zes flesschen wijn evenzo Mijnheer Arnold van Etten”.